از AMH چه می دانید ؟

هورمون مهار کننده ی مولرین که ساختار گلیکوپروتئینی دارد، جزو خانواده بزرگ (TGF b (transforming growth factor beta بوده و در بافت بیضه‌ی مردان و تخمدان زنان تولید می شود و میزان آن برحسب سن و جنس ‏متغیر است. میزان آن در خون رابطه مستقیمی با شمارش فولیکولهای آنترال کوچک ( small Antral Follicles Count = AFC) در سونوی ترانس واژینال دارد.. و بنابراین سطح آن در خون برآیندی از میزان ذخیره این فولیکولها می باشد . به نظر می رسد سطح این هورمون بازتابی از میزان رشد فولیکولهای non-FSH می باشد. هورمون AMH در تنظیم و تعادل اثر دوره ای FSH و LH در تخمدان و در نتیجه در تکامل و رسیدن تخمک نقش دارد. -زنان چاق، سطح AMH پایین تری نسبت به زنان همسن و هم نژاد خود دارند که علت آن نامشخص است. زمانی که فولیکول مراحل رشد وابسته به FSH خود را طی می کند و بالغ می شود تولید این هورمون هم قطع می شود

از آنجائیکه سطح آن وابسته به سایر هورمون ها نمی باشد و طی سیکل قاعدگی هم تغییر نمی کند، امروزه بعنوان یک تست جذاب و منفرد برای ارزیابی ذخیره تخمدان مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین زمان اندازه گیری آنرا به همراه سایر هورومون های وابسته به عملکرد تخمدان را در روز سوم قاعدگی (در زنان 41 سال و 41 سال کمتر) و در روز دوم قاعدگی (در زنان 42 سال و یا بیشتر) می دانند.

این بیومارکر بیش از سایر بیومارکر ها با شمارش فولیکولهای آنترال (AFC) ارتباط دارد. مطالعات متعدد نشان دهنده کاربرد این بیومارکر هم برای کمیت و هم کیفیت تخمک ها می باشد. این بیومارکر تا 25 سالگی با یک شیب ملایم در حال افزایش بوده و در 25 سالگی به پیک خودش می رسد و بعد از آن بتدریج سطح آن کاهش می یابد.

اهمیت هورمون مهار کننده‌ ی مولرین در انسان چیست؟ ‏ این هورمون در اوایل رشد جنین پسر توسط بافت بیضه تولید می شود و سبب رشد اندام های جنسی مردانه می شود (باعث تغییر و رشد Wolffian ducts برای تشکیل اندام های جنسی مردانه می شود.باعث تغییر و رشد Wolffian ducts برای تشکیل اندام تناسلی مردانه شود)،

‏ موارد کاهش ‏AMH‏:‏ ‏1-‏افزایش سن، افت شدید و ناگهانی آن در سنین حدود یائسگی به عنوان سریع ترین مارکر تشخیص مونوپوز ‏است ( سریع تر از ‏FSH‏ )‏ ‏2-‏چاقی ( زنان چاق تا ۶۵٪ کاهش ‏AMH‏ دارند نسبت به لاغرها)‏ ‏3-‏شیمی درمانی ( متعاقب شیمی درمانی تخمدان ها اندازه گیری ‏AMH‏ می تواند آسیب وارده به تخمدان و تعداد ‏تخمک ها را ارزیابی نماید )‏

موارد افزایش ‏AMH‏:‏ ‏1-‏مهم ترین مورد افزایش سطح ‏AMH‏ وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک ‏PCOS‏ است. - همینطور دیده شده است که سطح AMH وابسته به وضعیت پریودی بیمار (اولیگوآمنوره)، افزایش سطح LH و افزایش نسبت LH/FSH می باشد که هر سه این مورد در بیماران PCOS مشاهده می شود (افزایش LH باعث مهار تکامل فولیکولوژنزیز و یا follicular arrest شده و در نتیجه منجر به افزایش AMH می شود).

2-‏مورد بعدی هم سرطان های تخمدان (‏Granulosa cell tumor‏) است که می تواند تولید تخمک زیاد ولی با ‏فانکشن معیوب نماید در این افراد کاهش ‏AMH‏ متعاقب درمان نشانه درمان موثر است. بنابراین اندازه گیری ‏دقیق این هورمون قبل از شروع درمان ضروری است.‏

آیا سطوح پایین ‏AMH‏ قابل درمان است؟ بطور کلی با افزایش سن انتظار داریم که سطح ‏AMH‏ کاهش یابد ولی دیده شده با استفاده از تغذیه درست‎ ‎‏(افزایش ‏مصرف میوه جات و سبزیجات، کربوهیدارتهای کمپلکس نظیر برنج قهوه ای، غذاهای ارگانیک، انواع غذاهای دریایی، ‏فیبر و ...)، مصرف مکمل ها (بخصوص ویتامین ‏D3‎، کوآنزیم ‏Q10‎، اینوزیتول، ال - آرژنین)، افزایش فعالیت بدنی، ‏کاهش استرس و قطع سیگار می توان تخمک و تخمدان سالم تر داشته و در نتیجه افزایش ‏AMH‏ مشاهده شود.‏

منابع Anderson RA, Nelson SM, Wallace WH Measuring anti‐Mullerian hormone for the assessment of ovarian reserve: when and for whom is it indicated? Maturitas